Opiniestuk: 'De Dood als Beleid'
Het Europese en Nederlandse afschrikbeleid stelt mensen opzettelijk bloot aan marteling, slavernij en verdrinking
Liever tien op de bodem van de zee dan één aan land. Zes jaar na de ‘vluchtelingencrisis’ is dat de stand van zaken aan de Europese grens. Kreten van mensen in verdrinkingsnood worden door Europese kustwachten genegeerd. Reddingsboten liggen aan de ketting, de bemanning wordt strafrechtelijk vervolgd. Wie via de landsgrenzen probeert de EU te bereiken bevindt zich ook in levensgevaar: Griekse en Kroatische grenspolitie schiet met scherp en gebruikt excessief geweld om mensen tegen te houden.
Nog liever dan op de bodem van de zee ziet de EU dat vluchtelingen en andere migranten teruggestuurd worden naar landen in de regio. Libië is zo’n grensland dat bereid is om voor grof geld bootjes op volle zee terug te slepen. Er woedt ook een burgeroorlog en mensenhandel tiert er welig. De Libische kustwacht krijgt van de EU geld, trainingen en dure boten om zoveel mogelijk mensen van de Middellandse Zee terug te brengen naar Libië. Daar gaat het linea recta van de haven naar detentiecentra, waar mensen voor onbepaalde tijd vastgehouden worden in omstandigheden die kamp Moria op een vakantiepark doen lijken.
TBC en schurft, ondervoeding, marteling, slavernij, seksueel misbruik en moord komen regelmatig voor. Kinderen worden er ook opgesloten, soms jarenlang. Mensenhandelaren zijn kind aan huis, ze komen er slaven kopen. Fabrice Leggeri, de directeur van Frontex (het EU grensbewaking agentschap), gaf toe dat de omstandigheden weliswaar slecht zijn, maar in ieder geval te verkiezen boven de dood. Maar als op de Middellandse Zee de Libische kustwacht nadert springen mensen van boord - ze verdrinken liever.
Frontex wisselde haar reddingsboten vorig jaar in voor drones en helikopters. In de jaren daarvoor redde de organisatie tienduizenden mensen het leven. Wie in de buurt is van een schip in nood is namelijk verplicht drenkelingen te redden. De opvarenden moeten vervolgens naar de dichtstbijzijnde veilige haven gebracht worden, en als veilig is Libië niet te kwalificeren. Frontex moest bootvluchtelingen dus naar Europa brengen, en dat was niet de bedoeling. Nu is Frontex alleen nog maar aanwezig in de lucht om boten te spotten en de locatie vervolgens door te geven aan de Libische kustwacht. Wel zo makkelijk.
Dit beleid is niet alleen Europees. Nederland strijdt al jaren voor nog harder, afschrikwekkender en dodelijker migratiebeleid. Met de financiering van Frontex, het regelen van de Turkije deal en steun aan de Libië deal, maar ook door te weigeren om mensen uit kampen en boten over te nemen. Medeplichtigheid aan onmenselijke leefomstandigheden in kampen, geweld door grenspolitie, marteling en slavernij in door de EU betaalde detentiecentra neemt ook onze overheid daarbij voor lief.
Toen de EU een voorstel deed om een einde maken aan het criminaliseren van reddingswerkers werd daartegen in de Tweede Kamer een motie ingediend: een meerderheid van onder andere andere VVD en CDA stemde voor. Het redden van mensenlevens moet volgens onze volksvertegenwoordigers verboden worden, want redden zou een aanzuigende werking hebben. Media besteedden er nauwelijks aandacht aan. Het zijn ook maar zwarte en gekleurde mensen, vaak moslim, arm en zonder de juiste papieren, wiens levens op het spel staan.
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat de aanwezigheid van reddingsboten geen aanzuigende werking heeft, maar wel tot minder doden leidt. Het criminaliseren van reddingswerkers is op geen enkele manier te verenigen met mensenrechtenverdragen. En toch zijn dood en verderf inmiddels volledig ingeburgerde beleidsmiddelen om irreguliere migratie tegen te gaan. Nederland is op oorlogspad en gebruikt de levenloze lichamen van verdronken mensen als vogelverschrikkers in de heilige strijd tegen migratie. Opdat het aangespoelde lijk de potentiële gelukszoeker moge ontmoedigen.
Marteling, slavernij en moord zijn dus weer helemaal in. Onze regeringsleiders laten het vuile werk wel over aan de Libiërs - die oer-Hollandse VOC mentaliteit. Maar daarmee ontkomen we er niet aan dat de overheid met ons belastinggeld uit eigenbelang slavernij, marteling en dood - allemaal misdaden tegen de mensheid - financiert. We kunnen niet zeggen dat we het niet hebben gewusst.
Op een overheid die bevolkingsgroepen de dood in jaagt is maar één passend antwoord: verzet.